Demiryol-İş, Yol-İş, Harb-İş ve Öz Sağlık-İş’in konfederasyonlarının anlaştığı zam oranına imza atması, bu kurumlarda çalışan 200 bin civarında işçiyi sefalet zammına mahkum etti
Kamuda çalışan yüz binlerce işçi adına Türk-İş ve Hak-İş ile hükümet arasında mutabakat altına alınan yüzde 12’lik zam, kamu iş kollarında örgütlü sendikalar tarafından da imzalandı.
Enflasyonun altında kalan zam oranı iş kollarında da tepkiyle karşılandı. Sözleşmeyle halen taşeronda çalışanların kadroya alınması, eşit işe eşit ücret, skala sisteminin kaldırılması gibi işkollarına ait talepler konusunda da adım atılmadı.
Türk-İş ve Hak-İş ile hükümet arasında kamuda çalışan işçiler için imzalanan kamu çerçeve protokolü kapsamında, Türk-İş ve Hak-İş’e bağlı sendikalar da kendi iş kollarındaki toplu sözleşmeleri imzaladılar. Yol-İş Sendikası’nın Karayolları Genel Müdürlüğü, Demiryol-İş’in Devlet Demiryolları, Harb-İş’in Milli Savunma Bakanlığında, Hak-İş’e bağlı Öz Sağlık-İş’in Sağlık Bakanlığında çalışan kamu işçileri için yürüttüğü toplu sözleşmelerde kamu çerçeve protokolünde kabul edilen zam oranlarına imza atıldı. İki yıllık sözleşmeye göre kamu işçileri ilk 6 ay yüzde 12, diğer 6 aylık dönemlerde ise yüzde 5’er oranında ücret zammı alacak.
Demiryol-İş, Yol-İş, Harb-İş ve Öz Sağlık-İş’in konfederasyonlarının anlaştığı zam oranına imza atması, bu kurumlarda çalışan 200 bin civarında işçiyi sefalet zammına mahkum etti. Türk-İş ve Hak-iş Konfederasyonları ile hükümet arasında Ağustos ayında imzalanan toplu sözleşmede alınan ilk yıl yüzde 12+5, ikinci yıl 5+5 oranındaki zam gerçek enflasyonun neredeyse yarısında kaldı. Ayrıca Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre enflasyon temmuzda yüzde 1.80 artarken, yıllık bazda yüzde 18.95 olmuştu. Enflasyon araştırmaları yapan akademisyenlerin oluşturduğu ENA Grup ise 2020 enflasyon oranını yüzde 36,72, temmuz ayı enflasyonunu yüzde 4,89 olarak açıklamıştı.
Yeni kazanımlar elde edilmiş
Sağlık Bakanlığında çalışan yaklaşık 175 bin sağlık işçisi adına, işveren sendikası TÜHİS ile Hak-İş’e bağlı Öz Sağlık-İş arasında da sözleşme imzalandı. Öz Sağlık-İş Sendikası Genel Başkanı Devlet Sert, “Müzakerelerde işçinin hakkını korumak, kazanılmış hakları muhafaza etmek ve yeni kazanımlara ulaşabilmek için son derece zorlu bir dönem geçirdik. Ama hep savunduğumuz konu, en iyi sözleşmenin masada biten sözleşme olduğudur” iddiasında bulundu. TÜHİS Genel Sekreteri Adnan Çiçek de “Pandemi sürecinde emeği geçen sağlık işçisi kardeşlerimiz önemli görevler üstlendiler. Onlara buradan şükranlarımı sunuyorum” dedi.
İşçiler yıllardır yoksullaştı
Kamuda imzalanan toplu sözleşmeleri Evrensel’e değerlendiren Doç. Dr. Aziz Çelik, kamuda işçi ve memurların toplu sözleşmelerinin resmi enflasyona endekslenmesinin yıllardır işçilerin yoksullaşmasının nedeni olduğunu söyledi. Resmi enflasyonun zaten tartışmalı olduğunu belirten Çelik, “Ayrıca enflasyon düzeyinde zam verilse bile işçiler büyümeden, refahtan pay alamıyorlar. Kamu emekçilerinin, işçilerin ve emeklilerin gelirleri büyümenin çok gerisinde kaldı. Kamu işçilerinin gelirlerindeki artışı 100 üzerinde 58 düzeyinde kaldı” dedi.
Konfederasyonlara grevsiz TİS yetkisi
Öte yandan hükümetin 2017’de Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile yaptığı düzenleme nedeniyle konfederasyonların hükümetle imzaladığı çerçeve protokolü, sendikaların örgütlü oldukları işkolundaki toplu sözleşmesini bağlayıcı hale geldi. Bu KHK ile konferderasyonların imzaladığı kamu çerçeve protokolünün “hükümleri geçerlilik süresi içinde bu madde kapsamındaki idareler ile taraf konfederasyona üye olan sendikalar için bağlayıcı” oldu. Bu durumu garabet olarak nitelendiren Çelik, “Konfederasyonların uyuşmazlık çıkarma, greve gitme yetkileri yok ama toplu sözleşme bağıtlama yetkisi veriliyor. Uyuşmazlık tutma ve greve gitme yetkisi olan sendikalar ise konfederasyon tarafından bağıtlanan protokoldeki zammı kabul ediyor” dedi.
İşkolu taleplerinde adım atılmadı
Ücretlere yapılan zammın yanı sıra işçilerin kendi işkollarına özgü talepleri de kabul edilmedi. Bu taleplerden en önemlisi kamu kurumlarında farklı skalada çalışmanın neden olduğu ücret eşitsizliğinin ortadan kaldırılmasıydı. Yol-İş Sendikası ve Karayolları Genel Müdürlüğü arasında imzalanan toplu iş sözleşmede işçiler, aynı işi yapmalarına rağmen ücret eşitsizliğine neden olan skalaların ortadan kaldırılmasını istedi. Üç farklı skala, yani ücret cetvelinin bulunduğu Karayollarında, 2005 yılından önce işe girenler birinci skaladan 263 TL, ikinci skaladan alanlar 178 TL, üçüncü skaladan alanlar 142 TL yevmiye alıyor. İşçilerin skalanın kaldırılması talebine karşın toplu sözleşmede sadece üçüncü skaladaki işçilerin ikinci skalaya alınmasına karar verildi. Yine karayollarında kadro bekleyen binlerce taşeron işçinin sesi de toplu sözleşme masasına ulaşmadı. İşçilerin kadro talebi karşılanmadı.
