Her ay olduğu gibi Türk- İş Sendikası, dört kişilik bir ailenin yaşam maliyetlerini açıkladı. Buna göre, dört kişilik bir ailenin sadece gıda giderlerini kapsayan açlık sınırı yılın daha ilk ayında 2023 için 8500 TL olarak belirlenen asgari ücretin üzerine çıkarak 8864 TL oldu. Büyük nutuklar eşliiğinde, müjde olarak sunulan asgari ücret böylece daha ilk ayında açlık sınırının 364 TL altında kalmış oldu.
Yoksulluk sınırı ise, bir çok emekçi için hayal bile edilemeyecek düzeylerde. Açlık sınıırı, dört kişilik bir ailenin sadece gıda masraflarını içeriyor. Aynı dört kişilik ailenin, gıda ile birlikte, kira, faturalar, zorunlu harcamaları içeren ve insanca yaşamak için haneye girmesi gereken yoksulluk sınrı ise 28.875 TL’ye ulaştı ve üç asgari ücreti geçmiş oldu. Bekar bir işçinin yaşam maliyetide yükselmeye devam ediyor. Ocak ayında, bu rakam, 11.557 TL oldu.
| Ocak 2022 | Aralık 2022 | Ocak 2023 | ||
| Yetişkin Erkek Gıda Harcaması | 1.290,77 | 2.451,55 | 2.669,57 | |
| Yetişkin Kadın Gıda Harcaması | 998,98 | 1.951,20 | 2.142,34 | |
| 15–19 Yaş Grubu Çocuk Gıda Harcaması | 1.273,92 | 2.421,55 | 2.632,07 | |
| 4–6 Yaş Grubu Çocuk Gıda Harcaması | 686,28 | 1.306,27 | 1420,52 | |
| Açlık Sınırı 4 Kişilik Aile (Gıda Harcaması) | 4.249,95 | 8.130,56 | 8.864,48 | |
| Yoksulluk Sınırı 4 Kişilik Aile (Toplam Harcama) | 13.843,48 | 26.483,93 | 28.874,55 |
Asgari ücret çoktandır ortalama ücret halini almış durumda. Oysa patronlar kar rekorları kırıyor. Sabancı Holding’in geçtiğimiz Kasım ayında yaptığı acıklamaya göre 2022 yılı ilk dokuz aylık net karı 27.2 milyar lira.
Koç Holding de yılın üçüncü çeyreğinde hızlı bir kâr artışına imza attı. Holdingin 3. çeyrek finansallarına göre bu dönemde net dönem kârı 19,9 milyar TL oldu. Geçen yılın aynı döneminde holdingin net dönem kârı 4,11 milyar TL olarak kaydedilmişti.
İşte, devletten asgari ücret için 400 TL teşvik alan patronların acıklı durumuna iki örnek. Bütün holdingler, bütün şirketler benzer rakamlar açıklıyor.
Birde bankalar var. BDDK aralık ayına ilişkin bankacılık sektörü verilerini açıkladı. Buna göre 2022’de bankaların toplam net kârı 433 milyar 457 milyon TL oldu. Bankaların kârı geçen yıl bir önceki yıla oranla yüzde 366.4 yükseldi. Emekçiler faturalarını bile ödemek için kredi çekerken, icra dairelerinde dosya rekorları kırılırken, bankalarda bu karları elde ediyor.
Asgari ücret ortalama ücret diyoruz. Bunun bir anlamı, giderek yaygınlaşan asgari ücretin geniş kesimlerin ücreti haline gelmesidir. Bir diğer yandan ise asgari ücretin altında maaş alanların giderek artması asgari ücret düzeyinin ortalama ücret haline gelmesini sağlıyor. Mülteciler bu kategorinin başını çekiyor. Kayıt dışı çalışan başta kadınlar olmak üzere ciddi bir nüfus var. Bunlara ek olarak, stajyer adı altında genç işçiler yoğun bir sömürüye maruz kalıyor. Aileler hem haneye girecek ek gelir, hem de geleceğinden kaygı duydukları çocuklarının meslek sahibi olacağı umuduyla okuyamayan çocukları MESEM (Mesleki Eğitim Merkezi)’e gönderiyor. Çocuklar, bu kurum aracılığı ile 2542 TL maaşla yetişkin işçilerin işlerini yapmaya zorlanıyor. İşte, açlık sınırının altında böyle yaşatılıyoruz.
